Wspomnienie ks. Jana Zielińskiego

Dziś odszedł od nas ks. Jan Zieliński, dawny proboszcz brochowski, restaurator bazyliki brochowskiej, wielki patriota, Honorowy Obywatel Gminy Brochów.

Fragmenty laudacji na cześć Księdza Jana Zielińskiego, wygłoszonej w 2016 r. w Domu Urodzenia Fryderka Chopina i Parku w Żelazowej Woli przez dr. Martę Przygodę z okazji nadania tytułu Honorowego Obywatela Gminy Brochów

Ksiądz Jan Zieliński w 1966 r. ukończył Wyższe Seminarium Duchowne w Warszawie. Po jego ukończeniu sprawował posługę kapłańską w wielu parafiach archidiecezji warszawskiej, jako wikary. W październiku 1984 r. los skierował księdza Jana Zielińskiego do małej miejscowości na zachodnim Mazowszu w ziemi sochaczewskiej, gdzie na prawym brzegu bagnistej Bzury rozciąga się pas urodzajnej ziemi, a sama natura uczyniła to miejsce bezpiecznym (ks. Zbigniew Skiełczyński). Probostwo w Brochowie okazało się być pierwszym i zarazem ostatnim miejscem, gdzie nasz Czcigodny Honorowy Obywatel sprawował posługę proboszcza. Jak sam mawia: Margines życia staje się niekiedy jego treścią.
Na samym początku swojej drogi w Brochowie Ksiądz Jan Zieliński zajął się cmentarzem parafialnym i poszerzył go, dokupując część ziemi. Zadbał również o zabudowania parafialne. Od 1986 r. toczył batalię o fundusze na remont kościoła. Wówczas na zabytki przyznawano 23% kosztów, co przy ogromnych sumach, które trzeba było wydać na remont, stanowiło kroplę w morzu potrzeb. Nie należy się zatem dziwić, że tak długo trwały zabiegi o zebranie potrzebnych sum.
Po wielu latach usilnych starań Księdzu Janowi Zielińskiemu udało się pozyskać środki finansowe na ratowanie świątyni, znajdującej się podówczas w katastrofalnym stanie. W 1993 r. rozpoczęto remont, trwający 7 lat, który pozwolił zachować substancję zabytku dla przyszłych pokoleń. Pod nadzorem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Warszawie, wykonano następujące prace remontowo – konserwatorskie, sfinansowane przez Ministerstwo Kultury i Nauki:
• Wymieniono więźbę dachową i pokrycia, obróbki blacharskie, odgromienie, zamontowano rynny i rury spustowe, odprowadzono wodę z połaci dachowych poprzez system rur i studzienek.
• Osuszono mury kościoła poprzez wymuszenie stałego obiegu powietrza wokół fundamentów.
• Odbito zawilgocone tynki, ocieplono stropy, wymieniono instalację elektryczną i przebudowano instalację grzewczą, położono nowe tynki na zaprawie wapienno-piaskowej, obłożono podstawę filarów płytami z piaskowca, wymieniono posadzkę w prezbiterium i zakrystii, naprawiono schody na wieże, wymieniono okna, odmalowano wnętrza oraz wyremontowano organy.
• Naprawiono ceglaną elewację.
• Uporządkowano teren, wykonano aleje procesyjne z pozyskanej z rozbiórki kostki bazaltowej i granitowej.

Bazylika była uratowana!

Po zakończeniu remontu w 1999 r. Ksiądz Jan Zieliński uznał, że skoro udało mu się zrobić już tyle, to należy pomyśleć o wnętrzu kościoła, aby przywrócić mu dawny blask i świetność. Ksiądz poświęcił się poszukiwaniu dokumentów i innych archiwaliów, które pozwoliłyby odtworzyć wnętrze kościoła brochowskiego sprzed zniszczeń I wojny światowej. Na kanwie żmudnych poszukiwań w latach 2006 – 2007 można było przygotować studium historyczne, które było podstawą do aplikowania o kolejne środki finansowe. Praca Księdza Proboszcza nie poszła na marne! W 2008 r. przystąpiono do realizacji monumentalnego projektu rewitalizacji brochowskiego kościoła, który czekał na niego bez mała sto lat i miał przygotować brochowską świątynie to zbliżającego się wielkimi krokami Roku Chopinowskiego w 2010 roku.
Na podstawie zachowanych zdjęć archiwalnych w latach 2008 – 2009 została odtworzona polichromia, ołtarz główny, ambona, balustrada, ławki; swoje miejsce na belce tęczowej odzyskały XVI wieczne rzeźby, w odtworzonych ramach zostały umieszczone piękne obrazy Drogi Krzyżowej, ołtarz przyfilarowy został skomponowany po części z zachowanych elementów starego ołtarza, odrestaurowano i zakomponowano dawne figury ołtarzowe; dopasowano także inne elementy wystroju, w tym ołtarze boczne, ołtarz soborowy, stalle, kamienną posadzkę i witrażowe płytki okien. Prace nad wystrojem wnętrz były wykonywane pod nadzorem płockiego Oddziału Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków i w całości sfinansowane z programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Fryderyk Chopin”, prowadzonego przez Narodowy Instytut Fryderyka Chopina z okazji 200. rocznicy urodzin kompozytora.
W latach 2006 – 2009 Księdzu Janowi Zielińskiemu udało się także pozyskać środki na remont organów, a także, przy współudziale Samorządu Województwa Mazowieckiego, przeprowadzić prace konserwatorskie przy ceglanej elewacji kościoła i zabytkowej dzwonnicy. Może się wydawać, że Ksiądz Jan Zieliński osiągnął cel – wnętrzu kościoła przywrócono dawną świetność – tą z czasów Fryderyka Chopina. Ale Księdza Proboszcza niepokoiły również mury obronne. Dlatego też pozyskał kolejne środki, dzięki którym przeprowadzono konserwację strony północnej (w 2013 r.) i strony wschodniej (2014 r.).

Ks. Jan Zieliński był również wielkim patriotą. To właśnie ks. Jan wspólnie z sołtysem Janowa Lucjanem Kacprzakiem był inicjatorem powstania Grobu Nieznanego Żołnierza na brochowskim cmentarzu parafialnym. 15 września 1985 r. ksiądz proboszcz Jan Zieliński i Lucjan Kacprzak uroczyście pochowali 30 worków ze szczątkami żołnierzy września 1939 r. oraz dwie trumny, w których znajdowali się żołnierze kampanii wrześniowej o nieznanej tożsamości (trumny do 1985 r. przebywały w kaplicy cmentarnej). Tak właśnie powstał nazywany przez nas dziś – Grób Nieznanego Żołnierza.

Wobec przedstawionych zasług i ogromu prac, jaki Ksiądz Jan Zieliński włożył w ratowanie perły architektury sakralnej na Mazowszu, jaką jest niewątpliwie kościół w Brochowie, nie należy się dziwić, że Rada Gminy Brochów na wniosek Pana Wójta Piotra Szymańskiego postanowiła jednogłośnie nadać w 2016 r. Księdzu Janowi Zielińskiemu tytuł Honorowego Obywatela naszej gminy. Nie dziwi również fakt, że Ksiądz Jan Zieliński był pierwszą osobą w historii naszej gminy, która ten tytuł otrzymała.

W 2015 r. ks. Jan Zieliński przeszedł na zasłużoną emeryturę i został rezydentem brochowskiej parafii.

Czcigodny Księże Janie! Jako parafianie i mieszkańcy gminy Brochów pragniemy z tego miejsca złożyć Księdzu najszczersze wyrazy uznania i podziwu, że przez 39 lat swojej posługi w Brochowie był Ksiądz nie tylko kapłanem, proboszczem, przewodnikiem duchowym, ale również swoistym zarządcą dóbr parafialnych! Dziękujemy za to, że poświęcił Ksiądz ponad 30 lat swojego życia na ratowanie naszego dziedzictwa kulturowego i naszej tożsamości lokalnej. Dziękujemy za to, że to z ambony brochowskiego kościoła przypominał nam Ksiądz, że jesteśmy z ziemi brochowskiej, a nasza bazylika brochowska to symbol przeszłości i przyszłości naszej parafii! Dziękujemy, że przez te wszystkie lata był Ksiądz razem z nami w tej małej miejscowości na prawym brzegu bagnistej Bzury.